Bedrijfsnaam: Melkveebedrijf Keurentjes-Pietersma

Locatie: Rutten, Flevoland

Koeien: 55 melkkoeien en 40 kalveren en pinken.

Kalfje bij de koe: na hun geboorte blijven onze kalfjes drie maanden bij hun moeder of pleegmoeder. De koekalfjes blijven op het bedrijf als opvolgers van de melkkoeien, de stiertjes worden geost en gaan na twee jaar (als ze volgroeid zijn) naar de slager voor vleesverkoop aan huis.

Koeien in de wei: als het weer het toelaat, gaan de koeien vanaf half maart overdag naar buiten. Vanaf half april t/m half november zijn ze dag en nacht in het weiland. Als het weer het toelaat, mogen ze tot de kerst overdag nog een paar uur naar buiten. De drie wintermaanden staan ze op stal.

Land: 55 hectare eigen grond.

Andere dieren: 60 legkippen in een mobiel kippenhok.

Onderscheidingen: Winnaar van de Koelste Koeienweide Cup 2024 (Wakker Dier), Baanbrekers in Agro-Forestry (Agro-Forestry Netwerk NL), winnaar Ekoland Innovatieprijs (2024).

Type bedrijf: Bedrijf met diverse natuurwaarden en kalf & koe blijven samen bedrijf 

Familie Keurentjes

In Rutten, een dorp boven Emmeloord op de Noord-Oostpolder, ligt biodynamisch melkveebedrijf Keurentjes-Pietersma, de innovatieve onderneming van Gerard Keurentjes en zijn vrouw Tiertsje Pietersma. De kalfjes blijven bij hun (pleeg)moeders en de koeien hebben naast een kruidenrijk weiland ook voederbomen.

Gerard is de tweede generatie Keurentjes op die plek. In 1954 settelden zijn ouders zich als de eerste boeren in de toen nieuwe Noord-Oostpolder.

Net als één van zijn twee broers wist Gerard van jong af aan dat hij boer wilde worden: “Als kleine jongens waren wij altijd achter bij de koeien te vinden. Mijn broer is naar Canada is geëmigreerd om daar boer te worden. Als hij in Nederland boer had willen worden, dan was ik naar Canada gegaan.” Gerard en Tiertsje hebben vijf zoons. De jongste heeft de ambitie om het familiebedrijf ooit over te nemen. Hij wordt dan de derde generatie Keurentjes op deze prachtige locatie.

Antibioticavrij

Gelukkig is het al heel lang geleden maar Gerard kan het zich nog goed herinneren: “In 2001 hebben wij een stressperiode gehad. De ene na de andere koe kreeg uierontsteking. Als de ene koe was opgeknapt, was de volgende koe aan de beurt. We werden er echt moedeloos van. In onze zoektocht naar een oplossing, kwamen we op de weg van fytotherapie. De koeien kregen een kuur van een achttal kruiden op alcoholbasis. Binnen een maand ging het celgetal (het aantal ontstekingskiemen) significant naar beneden. Door de tinctuur bouwden de koeien zelf hun weerstand weer op. Sinds wij de fytotherapie hebben ontdekt, gebruiken we geen antibiotica meer. Dat is iets waar we heel trots op zijn.

De fytotherapie is ook de aanleiding geweest om met Agro-Forestry te beginnen, een landbouwsysteem waarbij de teelt van bomen en struiken gecombineerd wordt met het houden van landbouwdieren op eenzelfde perceel. De schors van walnoot en wilg werken pijnstillend en de linde, hazelaar en els zijn rijk aan vitaminen en mineralen. Door deze voederbomen in het weiland aan te bieden, kunnen onze koeien zelf pakken wat ze nodig hebben.”

Schaduwrijke weide

Bij Gerard en zijn vrouw Tiertsje, hebben ze dwars door de kruidenrijke weilanden stroken met bos aangelegd. De Noord-Oostpolder (waar het melkveebedrijf ligt) is ingepolderde Zuiderzee. Maar tienduizenden jaren voordat de Zuiderzee ontstond, groeide er een oerbos. Deze wetenschap gaf Gerard het vertrouwen dat hij op zijn grond best wel een bos met voederbomen voor de koeien kon aanleggen. “Met voederbomen kunnen koeien hun natuurlijke weerstand opbouwen,” legt Gerard uit. “Bepaalde bomen hebben een medicinale werking en bevatten vitaminen en mineralen, die heilzaam zijn voor de koeien. Bovendien brengt een bos verkoeling op warme dagen en beschutting bij regen en wind.” Behalve dat Gerard op zijn eigen land bomen ging planten, zocht hij met twee andere boeren contact met de boswachter van het nabijgelegen Kuinderbos. “We zijn tot een vruchtbare samenwerking gekomen,” vertelt Gerard. “Er graast nu vee in het Kuinderbos en met zijn hulp hebben wij stroken bos op onze landerijen aangelegd.” Het feit dat boeren het initiatief nemen om samen te werken met een natuurorganisatie is ‘baanbrekend’. Agro-Forestry Netwerk Nederland heeft de unieke samenwerking dan ook onderscheiden met de Baanbrekers Prijs. Het is niet bij één prijs gebleven. Ook Wakker Dier was enthousiast over de combinatie van weilanden en bos. “De koeien vreten de onderste bladeren en twijgen van de bomen,” vertelt Gerard.

“Maar het bos geeft niet alleen schaduw en voedsel aan de koeien. Door die open structuur ontstaat er een briesje onder de bomen, wat extra verkoeling geeft op warme dagen. Dit heeft ons in 2024 de Koelste Koeienweide Cup van Wakker Dier opgeleverd.”

Kalf bij koe

In 2009 heeft de familie Keurentjes-Pietersma een nieuwe stal gebouwd, waar ze de kalfjes bij de moeder en pleegmoeder koe houden. “We hebben voor een ruime stal gekozen met strohokken,” vertelt Gerard Keurentjes, “In die stal en in de wei leren de kalfjes alles van de moederkoeien: wat een stroomdraad is, waar ze water kunnen drinken en hoe ze gras moeten vreten. De stierkalfjes worden na een maand geost zodat ze bij de vrouwelijke dieren kunnen blijven lopen. Na drie maanden hebben de kalfjes de moedermelk niet meer nodig en haal ik in etappes één voor één de moeders weg; die ga ik dan weer zelf melken. Het scheiden van de kalfjes met de moeders gaat dus heel geleidelijk, zodat de kalfjes zo min mogelijk stress hebben.” Voor Gerard is het elk voorjaar weer genieten om het natuurlijke gedrag tussen moederkoeien en kalfjes te zien: “Zodra het kalf is schoongelikt en in de benen komt, zoekt het de uier op. Dat oerinstinct is echt geweldig mooi. Ik sta er elke keer weer versteld van hoe wijs de koeien van nature zijn.”